سکوت وحشی سرآغاز...

و در آغاز، به طرز بی معنا و وحشیانه ای سکوت بود، اما به زودی صداها از راه خواهند رسید! این سکوت وحشی تر از آن است که حتا بتوان به سر و صدای آزار دهنده و بی معنا، ترجیحش داد!

شکوه یک خدای لال!

با وجود همه ی حرمت و رازوارگی که برای کلمه قایلم و همینطور این که اشتیاقم به واژه بیش از هر چیز دیگری ست، اما هیچ گاه نتوانستم اعتماد و آرامشی را که در سکوت محض و فقدان کلمات هست را در هیچ واژه و عبارتی بجویم! کسی چه میداند؟! شاید یک خدای لال با شکوه تر باشد!

درسی از هگل

یکی از بزرگترین درس هایی که میتوان از ادیسه ی پر پیچ و خم هگل در پدیدارشناسی روح آموخت، این است:

آنچه مایه ی تشویش آگاهی و دانایی ما و بنابراین حرکت آن میشود، نه جهل است و نه جهل مرکب، بل دانایی به دانایی یا آگاهی به آگاهی خودمان است! فرمول متافیزیکی مفهوم صدق -مطابقت- زمانی پروبلماتیک میشود که، سوژه ی دانایی در صدد دانایی به مطابقت دانایی خود با واقع است...

خرده تاملی متافیزیکی

آنچه اصل جهت کافی (=هر امری دارای وجه و دلیل ویژه ای ست) به ما می آموزد، نه وجود هیچ موجود خاصی (مثل خدا یا جهان خارج) که وجود گونه ای نسبت تفاوت فی نفسه است. تفاوتی که هماره وجود دارد، حتا اگر دو طرف رابطه ی تفاوت ( دو موجودی که از هم متفاوت اند) هیچ وجود خارجی نداشته باشند. به این معنا ولو جهان خارجی وجود نداشته باشد و اصلا هیچ موجودی وجود نداشته باشد، باز نسبت تفاوت، وجود دارد.

به این معنا تفاوت، نه ناشی از قیاس ذهنی دو امر، که حاصل ضرورتی متافیزیکی ست. چه اینکه نتیجه ی این اصل آن است که هیچ امری را نمی توان یافت مگر آنکه برای بودنش، دلیل موجهی وجود دارد که بودن آن را بر نبودش اولویت میبخشد. بنابراین، هر امر از پس دلیل کافی آمده که خاص او و نه هیچ موجود دیگری ست. پس اگر دو امر از هر جهت یکسان باشند، نمی توانند هیچ وجه کافی مشترکی داشته باشند- چه اینکه همچنان «دو» امرند- اما از سوی دیگر چون هیچ وجه متفاوت دیگری نیز ندارند، نمیتوانند دو وجه کافی غیرمشترک داشته باشند. نتیجه آنکه هر گونه همسانی بین هر دو امری ناممکن است و آنچه سبب قوام امور میشود گونه ای تفاوت فی نفسه است که طرفین نسبت تفاوت را آشکار میکند و نه برعکس..