«فوکو»، کتابی بس خواندنی از دلوز

چندی پیش، برای تحقیقاتی ناگزیر بودم گزیده‌ای از آرای فوکو را گرد-آوری کنم.

آشناییم با فوکو و پساساختارگرایی بس ناچیز بود و فرصت نیز اندک، پس ناچار به کتاب‌هایی پرداختم که "در باب فوکو" نگاشته شده بود(و نه خود آثار فوکو). کتاب‌های بسیاری را خواندم، از جمله کتاب فوکو، اثر ژیل دلوز. کتاب پیش‌گفته به گواه بسیاری از فوکو-پژوهان متنی سنگین و تو-در-تو داشت و برای تازه‌کاری چون من، چیز آموختنی نداشت.

پس از کمی سر-و-کله زدن با چند صفحه‌ی آغازین، آن را به گوشه‌ی کتاب‌خانه‌ام فرستادم، تا دیگر حتا چشم‌ام به آن نیفتد. (به طبع، هیچ کس نمی‌پسندد، شکست‌های مطالعاتی‌اش هر روز پیش چشم‌اش باشد!)

باری؛ این موضوع گذشت تا همین چند روز پیش که در حال کار بر روی پدیده‌شناسی و هایدگر بودم، استادی را دیدم. وقتی کمی در باب هایدگر با هم صحبت کردیم و من ایده‌هایم را برایش بازگفتم، به من توصیه اکید کرد که بازگردم و باز کتاب دلوز را بخوانم.

از آنجایی که خاطره‌ی خوشی از این کتاب نداشتم، موضوع را با دل‌سردی آغاز کردم. پس از اندک‌زمانی اما دریافتم که این کتاب چه ژرف و جدی نگاشته شده. کتاب البته همان کتاب بود و هم‌چنان متنی سنگین داشت، اما کم-کم سبک نیچه‌ای-هایدگری دلوز را شناختم و «لـِم کار» به دست‌ام آمد.

با اینکه در میانه‌ی امتحانات دانشگاه هستم و زمان‌ام بسیار کم، اما به واقع حیف‌ام می‌آید لحظه‌ای از کتاب بگذرم.

نویسنده، که خود فیلسوف صاحب‌سبک و نام‌داری است، و آشنایی نزدیک با فوکو و سرچشمه‌های اندیشه فوکو(به ویژه نیچه) دارد، در جای-جای این کتاب اندیشه و فلسفه‌ی فوکو را به نیکی باز-گفته، بی‌آنکه به دام کلی‌گویی‌های رایج در باب فوکو، بیفتد.

اگر سَر آن دارید که بیش از هزاران صفحه، کتاب ترجمه‌شده و ترجمه‌نشده فوکو را در 200 صفحه، بی هیچ کم-و-کاست بخوانید و پنجه در متنی مرد-افکن و فیلسوفانه در-اندازید، این کتاب را از دست ندهید