پروست و نقد عقل محض

شاید با مطالعه ی این صفحات دریابیم که [روش سنت بوو] موجب ایجاد مشکلات بزرگی در حوزه ی اندیشه و بلکه بزرگترین مشکل برای یک هنرمند می شود، و بر این اساس به تنزل جایگاه عقل معتقد شویم، یعنی همان موضوع که از ابتدا از آن سخن گفتم. مع الوصف، همین تنزل جایگاه عقل را هم باید بر عهده ی خود عقل بگذاریم تا خودش [ضرورت این تنزل] را تشخیص دهد. چرا که اگر عقل شایسته ی تاج اعظم هم نباشد، تنها اوست که قادر است آن را [به قوای دیگر] تفویض کند. و اگر در سلسله مراتب فضایل، او جایگاه دوم را دارد، تنها اوست که قادر است اعلام کند غریزه باید در جای اول بنشیند.

-ضد سنت بوو، مارسل پروست، ترجمه ی احمد پرهیزی، انتشارات مروارید، 1394، صص 23-4؛ با اندکی دخل و تصرف در ترجمه